เลี้ยงแพะ

กฏ 70:30 ใช้เลี้ยงแพะไล่ทุ่ง   จากบทความที่ผ่านมาเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะคงพอทราบกันมาบ้างแล้ว บทความนี้จะเพื่มเติมรายละเอียดที่ยังไม่ได้กล่าวถึง หรือจะขยายความทำความเข้าใจให้ลึกซึ้งอีกเล็กน้อย   เกษตรผสมผสานบ้านนาทอง มีแนวคิดหลักปฎิบัติในการเลี้ยงแพะไล่ทุ่งคือ แพะต้องได้กินอาหารพืชสีเขียวเป็นหลัก ลดการใช้ของเหลือจากอุตสาหกรรมภาคการเกษตร เราเลี้ยงแพะวิธีอินทรีย์ ยึดโยงกับธรรมชาติมากที่สุด รูปที่ 1 ป่าธรรมชาติแหล่งอาหารของแพะ   กฎ 70:30 เป็นวิธีการที่ไม่ซับซ้อน สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย นำไปใช้ภาคปฏิบัติได้ดี ที่สำคัญสุด เกษตรกรผู้เลี้ยงแพะไม่งง นำไปใช้และตอบโจทย์ปัญหาการเลี้ยงแพะแบบไล่ทุ่งได้ดี   ปัญหาส่วนใหญ่การเลี้ยงแพะแบบไล่ทุ่งคือ เกษตรกรผู้เลี้ยงแพะมักปล่อยแพะกินหญ้าหรือใบไม้ จากพื้นที่รกร้าง ป่าหญ้าริมทาง ทั้งที่เป็นเจ้าของและเป็นของคนอื่น รวมถึงพื้นที่ของราชการ จากความเป็นจริงช่วงหน้าฝนทุกพื้นที่เขียวขจี ไปตรงจุดไหนมองเห็นแหล่งอาหารตัดให้แพะได้กิน หรือปล่อยฝูงแพะเลาะกิน พอช่วงเข้าฤดูแล้ง ปัญหาเริ่มเกิดขึ้น เกิดการช่วงชิงแหล่งอาหารของคนเลี้ยงแพะแกะแ...

แพะคลอดลูกหน้าแล้ง ทำยังไงให้ลูกแพะโตดี  บทความนี้ก็ต่อเนื่องจาก บทความแม่แพะคลอดลูกหน้าแล้ง ทำไงให้ลูกโตดี ลูกแพะมีโอกาสสูงที่ลูกแพะตาย จากการขาดน้ำนม ไข้ โรคปอดต่างๆๆ บทความนี้จะเน้นเรื่องป้องกันการขาดน้ำนมแพะ ปกติแล้วการเลี้ยงลูกแพะจะให้อยู่กับแม่แพะตลอดเวลาในช่วงระยะเวลา 2-3 เดือน ก่อนจับอย่านม และมีการเพื่มอาหารเม็ดสำเร็จรูป หรืออาหารผสมครบส่วน(TMR) เพื่อให้แม่แพะกินทำให้มีน้ำนมเพียงพอให้กับลูกแพะ รูปที่1 ลูกแพะกินนม หลังคลอดครบ 1วัน(24 ชั่วโมง)    การเลี้ยงแพะของเกษตรผสมผสานบ้านนาทอง เลี้ยงแบบไล่ทุ่ง  มีวิธีเลี้ยงแตกต่างไปจากคอกแพะทั่วไป เราไม่ได้เน้นอาหารเม็ด หรืออาหารสำเร็จรูป เราใช้พืชพันธุ์ธรรมชาติและอาจมีเสริมอาหารผสมครบส่วน(อาหาร TMR ที่คอกแพะทำเอง)ขึ้นกับความแห้งแล้งหรือขาดแขนอย่างหนัก ก็จะทำเสริมให้  รูปที่2 อาหารข้น เสริมให้แม่แพะ(ถ้าจำเป็น)    การจัดการแยกลูกแพะกับแม่แพะ    บทความนี้มุ่งเน้นไปที่การเลี้ยงแพะไล่ทุ่ง และมีการประเมิณพื้นที่เลี้ยงแพะมีพืชตระกูลถั่วเพียงพอหรือไหม ตลอดเวลา 2เดือนสำหรับแม่แพะร...

  แพะคลอดลูกหน้าแล้ง ทำไงให้มีนมให้ลูกแพะ เริ่มเข้าสู่หน้าแล้งแบบสมบูรณ์  มองไปทางไหนก็เริ่มมีหญ้าแห้งตาย พื้นที่สีเขียวลดน้อยลง เลี้ยงแพะแบบไล่ทุ่งก็งานเข้าซิครับ อาหารมีน้อยลง คอกแพะของหลายๆคนคงเริ่มซูบผอม                 รูปที่1 ทุ่งหญ้าข้าวตามหัวไร่ปลายนา      บทความนี้มีเคล็ดลับน้อยๆถึงการจัดการแม่แพะให้นม ให้แม่แพะมีนมพียงพอกับลูกแพะโดยเฉพาะลูกแฝด 2-5ขึ้นไป คอกแพะของเกษตรผสมผสานบ้านนาทองได้ทดลองและสรุปผลเป็นที่หน้าพอใจกับการแก้ไขปัญหาแม่แพะนมน้อยในหน้าแล้ง เพราะพืชพันธุ์เริ่มมีน้อยแถมยังมีลูกแพะมาอีก         รูปที่2 แม่แพะพึ่งคลอดลูกแพะ 2ชั่วโมงหลังคลอด     การจัดการเกี่ยวกับแม่แพะหลังคลอดทั่วไป ปกติคอกแพะทั่วไปจะมีการเสริมอาหารข้น หรืออาหารผสมครบส่วน(TMR)ให้กับแม่แพะ อันนี้เป็นสูตรสำเร็จทั่วไปเห็นผลแต่ต้องลงทุน แต่คอกแพะเราไม่ได้ทำแบบนั้นเราเลี้ยงแบบไล่ทุ่ง เรามีวิธีที่แตกต่าง ก่อนที่จะทำแบบคอกแพะเกษตรผสมผสานบ้านนาทอง ต้องสำรวจพื้นที่ของเกษตรกรก่อนมีพืชตระกู...

    พืชตระกูลถั่วมีความสำคัญสำหรับการเลี้ยงแพะ และเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้แพะเจริญเติบโตดีมีครบทั้งวิตามินและแร่ธาตุ  การเลี้ยงแพะให้เติบโตด้วยต้นทุนที่ต่ำ มีหลายปัจจัยและหลายวิธีเลี้ยง และเงินลงทุนของเกษตรกรเอง เลี้ยงแพะให้อยู่รอดปลอดภัย เมื่อมีวิกิจก็จะผ่านไปได้ แม้ราคาจะตกต่ำ บทความนี้จะบอกกล่าวถึงวิธีการเลี้ยงแบบสบายกระเป๋า เงินเกือบอยู่ครบ จะบอกว่าไม่มีลงทุน ก็คงไม่ใช้ ทุกอย่างต้องมีการลงทุน ออกแรงก็ต้องคิดเป็นต้นทุนด้วยเช่นกัน รูปที่1 พืชตระกูลถั่ว แค่ฝรั่ง อะลาง นูดพระ จาน ไมยราบ    การเลี้ยงแพะโดยใช้วัตถุดิบที่มี หาง่าย ปลูกง่าย และอยู่รอบตัวเรา คอกแพะของเกษตรผสมผสานบ้านนาทอง เลี้ยงแพะแบบไล่ทุ่ง ไม่ใช่แค่ปล่อยแพะไปตามท้องทุ่งท้องนา หรือป่าริมทาง แบบนั้นใครๆก็ทำได้ เลี้ยงแบบไม่สนใจอาจมีความเสียหายตามมา เกษตรผสมผสานบ้านนาทอง มีแนวคิดที่ว่า เลี้ยงแพะบนพื้นฐานทรัพยากรชีวภาพที่มีและประยุกส์ใช้เทคโนโลยีภายใต้ข้อจำกัด ดูจะยาว ย่อๆคือ พึ่งพาตัวเองให้มากที่สุด เอาวัตถุดิบที่มี มาดัดแปลงให้เกิดความคุ้มค่าแบบชาวบ้านชาวนา   เกษตรผสมผสานบ้านนาทองจะเน้นพ...

   ต้นพังแหร  มีหลากหลายชื่อเช่น ปอหู ปอแหก ปอฮู้ ตามภาษาท้องถิ่น ต้นพังแหรเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่ง ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์      ข้อมูลใบพังแหร (ปอหู ปอแหก ปอฮู้) จากการค้นหาข้อมูลในสื่อโซเชียล พบว่ามีการอ้างอิง ถ้าเอายอดหรือใบต้นพังแหรให้แพะกินจะมีผลทำให้แพะตายได้ รวมถึงการรายงานของปศุสัตว์จังหวัดปัตตานี มีการอ้างอิงเท่าที่ดูมา หน้าจะให้รายละเอียดมากสุดของประเทศแล้ว    ข้อมูลต่างประเทศที่มีงานวิจัยและรายงานผลใบพังแหร   ต่างประเทศมีรายงานเช่นกันแพะตายจากการกินใบพังแหร เนื่องจากต้นไม้วงศ์นี้มีลักษณะคล้ายคลึงกันมากแยกแยะได้ยาก รวมถึงสารพิษมีหลายระดับ อาจเกิดจากสภาพแวดล้อม และภูมิประเทศที่แตกต่างกัน  เช่น ออสเตรเลีย บราซิล อินเดีย อเมริกา ลาว และไทยเป็นต้น      ประเทศบราซิลได้มีการวิจัยระดับความเข้มข้นสารพิษ ต่อระยะเวลาที่แพะกินใบสดเข้าไป และระยะเวลาที่แพะตาย โดยตรวจพบทางคลีนิค พบว่าตับมีรอยขาว และหนาแน่น รวมถึงเลือดคลั่งบริเวณหน้าอก และสมองส่วนต้น ระดับความเข้มข้นใบพังแหรเมื่อแพะกินใบสดมากกว่า 30ก...

 ทำอาหาร TMR เลี้ยงแพะ ด้วยวัตถุดิบท้องถิ่น           ก่อนที่จะไปผสมอาหารTMR ด้วยวัตถุดิบท้องถิ่น มาทำความรู้จักก่อนว่ามันคืออะไร ทำอย่างไร ใช้แบบไหน ตรวจเช็คคุณภาพอาหารเป็นยังไง เพื่อให้แพะที่เลี้ยงเติบโตดี     อาหารTMR ย่อมมาจาก Total Mix Rotion  รูปที่ 1 ความหมาย TMR      เป็นอาหารหยาบและอาหารข้นผสมเข้าด้วยกัน ด้วยสัดส่วนอาหารหยาบและอาหารข้นที่เหมาะสม ดังนั้น อาหารTMR=อาหารหยาบ+อาหารข้น   ...สัดส่วนต้องเหมาะสม   รูปที่ 2 ส่วนประกอบอาหาร TMR   อาหารหยาบหมายถึง       อาหารพืชสด อาหารหมักที่มีหญ้าหรือใบไม้ กิ่งก้านลำต้น ที่มีความชื้นสูง เยื่อใยสูง โปรตีนต่ำ พลังงานต่ำ ส่วนอาหารหยาบแห้ง หญ้าหรือใบไม้ ตากแดดลดความชื้นจนแห้ง มีความชื้นต่ำ อาหารหยาบถือว่าสำคัญกับแพะมาก ถือเป็นอาหารหลักเลยครับ  รูปที่3 อาหารหยาบ   อาหารข้นหมายถึง      อาหารที่มีค่าพลังงานหรือโปรตีนสูง หรืออย่างใดอย่างหนึ่งสูง เยื่อใยต่ำ การย่อยได้ดี เช่นเมล็ดธัญ...